Opis Manifestacji:

Wnętrze dużej, wydłużonej sali w BWA w Koszalinie. Napisy na ścianach wyznaczają strefy i równocześnie fazy zaplanowanej akcji.

W przedniej części sali, oznaczonej napisem RYTUAŁ KONWENCJONALNY, leży na środku podłogi duże płótno naciągnięte na blejtram (250 x 250). Obok stoi drewniany wieszak na ubrania. Na płótnie widnieje czarny napis STRIP-TEASE.

Środkowa część sali oznaczona jest napisem RYTUAŁ WITALNY. Stoją tu: na środku dwa prostokątne stoły, po bokach dwa wąskie, białe postumenty o wysokości ok. 1 m. Przedmioty te tworzą szereg dzielący salę na połowę. Na przedniej ściance lewego postumentu widnieje napis OFIARA EROTYCZNA. Leży na nim świeża gałązka z zielonymi liśćmi. Obok, na nakrytym białym obrusem stole, leży ciasto (keks) i widnieje napis OŁTARZ WITALNY I. Na drugim stole stoi butelka wódki i kieliszki, na białym obrusie napis OŁTARZ WITALNY II. Na postumencie z prawej strony leży brukowy kamień i widnieje napis OŁTARZ MENTALNY.

W głębi sali, w środku trzeciej strefy oznaczonej napisem RYTUAŁ SPECJALNY, stoi podium o wymiarach 1m × 1m i wysokości ok. 60 cm. Podium przykryte jest kwadratem szarego płótna. Rogi płachty spływają po bocznych ścianach postumentu. Płótno jest w środku rozcięte, nie widać tego. Poniżej widnieje na nim napis OGNISKO SZTUKI.

Akcja. W sali czeka zgromadzona publiczność. Autor wchodzi w płaszczu i futrzanej czapce, co jest naturalne o tej porze roku. Przez środek jego twarzy biegnie pionowa, czarna linia. Dyrektor BWA wita publiczność i przedstawia autora. Wygłasza krótkie, okolicznościowe przemówienie i zapowiada, że wydarzenie będzie miało szczególny charakter. Autor dziękuje dyrektorowi za zaproszenie i podchodzi do białego płótna leżącego na podłodze. Nakłada pędzlem czarną farbę na podeszwy swoich butów, wchodzi na płótno i odbija na nim największy możliwy krąg śladów. Podchodzi następnie do wieszaka i wiesza na nim czapkę. Wraca i odbija na płótnie nieco mniejszy krąg śladów. Zdejmuje i wiesza na wieszaku płaszcz. Na przemian odbija kolejne, coraz mniejsze kręgi śladów i wiesza na wieszaku dalsze części garderoby. Po zdjęciu butów na płótnie odbite zostają ślady bosych stóp. Autor jest nagi. Nakłada na podeszwy stóp czarną farbę i staje na samym środku płótna. Publiczność może teraz zobaczyć, że zagadkowa czarna linia, która biegła pionowo przez twarz autora, ciągnie się przez całe jego ciało aż do przyrodzenia.

Autor odciska ostatnie ślady stóp, opuszcza płótno z napisem STRIP-TEASE i podchodzi do postumentu z napisem OFIARA EROTYCZNA. Staje przed nim, poziomą czarną linią przekreśla organ erotyczny swojego ciała i natychmiast potem przełamuje zieloną gałązkę leżącą na postumencie. Podchodzi do „Ołtarza Witalnego I”, na przemian łamie ciasto na części i maluje na swoim tułowiu zielone odgałęzienia odchodzące od czarnej pionowej linii. Przechodzi następnie do „Ołtarza Witalnego II”. Na przemian nalewa rozlewa wódkę do kieliszków i maluje na ciele czerwone kwiaty na wierzchołkach zielonych pędów.

Na korpusie jego ciała powstaje dekoracja w kształcie ukwieconej rośliny. Autor przechodzi z pustą butelką do postumentu z napisem OFIARA MENTALNA. Zanurza pędzel w farbie i maluje na czole poziomą, niebieską linię. Nagłym ruchem rozbija z trzaskiem butelkę o kamień leżący na postumencie.

Idzie do strefy „Rytuału Specjalnego”. Podchodzi do postumentu, zdejmuje z niego kwadrat szarego płótna z napisem OGNISKO SZTUKI i nakłada płachtę na siebie. Jest to możliwe dzięki temu, że płótno jest w środku przecięte. Okazuje się, że na postumencie pod płótnem leżał egzemplarz miesięcznika „Sztuka” oraz trochę drewnianych szczapek. Autor mnie gazetę, ustawia szczapki w stosik, prosi o zapałki i podpala papier. Na zabezpieczonym blachą podium zapala się najpierw „Sztuka”, potem zajmują się szczapki drewna i powstaje prawdziwe ognisko. Przy blasku płomieni autor zaprasza wszystkich do poczęstunku przy „Ołtarzach Witalnych” i dyskusji o sztuce.

Kiedy wysoko płonące ognisko zaczyna się dopalać autor podchodzi do punktu wyjściowego całej manifestacji, czyli do stojącego wieszaka. Ubiera się, a na wieszak nakłada kwadrat szarego płótna z napisem OGNISKO SZTUKI.

„Katalog twórczości Jerzego Beresia, 1954-1994 – część II: Manifestacje”, opr, Jerzy Hanusek [w:] Jerzy Bereś. Zwidy, wyrocznie, ołtarze, wyzwania, red. Aleksandra Węcka (Poznań: Muzeum Narodowe w Poznaniu, 1995), s. 112