Jerzy Bereś
Ritual of Sincerity, 1976 (+18!)
4.05.1976,
Galeria Na Piętrze, Łódź
Opis Manifestacji:
Wnętrze klubu studenckiego, Galeria Na Piętrze, Łódź. Dość ciasno ustawione krzesła tworzą nierówny krąg; w środku miejsce, w którym ma nastąpić akcja. Dużo ludzi, część siedzi na krzesłach, reszta stoi. Autor siedzi wśród publiczności, w pierwszym rzędzie.
Na środku leży duży plaster wycięty z pnia; średnica 50-60 cm, grubość ok. 10 cm. Obok leży kawałek białego płótna, stoi butelka koniaku i kieliszek. W głębi miska w wodą, mydło i ręcznik.
Akcja. Autor wstaje, nakłada na podeszwy butów białą farbę i zakreślając możliwie duży krąg obchodzi leżący kawał drewna. Odciska wokół białe ślady. Podchodzi do swojego krzesła i rozbiera się, ubranie kładzie na krześle. Nagi podchodzi do plastra pnia i pędzlem nakłada czerwoną farbę na swoje kolana. Klęka obok drewna i wpatruje się w słoje widoczne na pniu. Malując wokół pępka zielony obrys przenosi kształt najmniejszego z nich na swoje ciało. Następnie maluje dalsze słoje. Przednia część jego ciała pokrywa się cienkimi, zielonymi liniami. Początkowo są to współśrodkowe okręgi, później jedynie ich fragmenty.
Autor nakłada na jedną dłoń czerwoną farbę, składa ręce i rozciera farbę. Następnie kładzie je na plastrze drewnianego pnia i odciska na nim linie papilarne swoich dłoni. Następuje wzajemne napiętnowanie się drzewa i człowieka. Autor wstaje. Na podłodze pozostają czerwone ślady kolan. Podchodzi do miski z wodą, obmywa ręce i wyciera je ręcznikiem. Bierze leżący kawałek białego płótna i robi z niego przepaskę na biodra. Z przodu przepaski maluje zielony listek figowy. Podchodzi do pnia, bierze siekierę i odrąbuje jego spory rąbek. Odrąbany kawałek dzieli siekierą na cztery części. Na spłaszczonym „czole” okrojonego pnia pisze czerwoną farbą napis OŁTARZ SZCZEROŚCI, następnie kładzie pień na czterech rozrąbanych przed chwilą klockach. Stół „Ołtarza” jest gotowy. Autor ustawia na nim butelkę koniaku i kieliszek. Napełnia go, wypija i zaprasza zebranych do częstowania się koniakiem oraz do rozpoczęcia dyskusji. Dyskusja powoli się rozkręca, koniak znika. Gdy butelka jest pusta, autor wiąże na niej zdjętą z bioder białą opaskę z listkiem figowym. Wraca do swojego krzesła wśród publiczności, ubiera się i siada.
Po uprzątnięciu miski z wodą i schowaniu siekiery oraz pędzli, do ewentualnej ekspozycji pozostaje krąg białych śladów, na środku zaimprowizowany z kawałków drewna stół z napisem OŁTARZ SZCZEROŚCI. Stoi na nim pusta butelka po koniaku przewiązana białą szarfą z namalowanym zielonym listkiem figowym.
„Katalog twórczości Jerzego Beresia, 1954-1994 – część II: Manifestacje”, opr, Jerzy Hanusek [w:] Jerzy Bereś. Zwidy, wyrocznie, ołtarze, wyzwania, red. Aleksandra Węcka (Poznań: Muzeum Narodowe w Poznaniu, 1995), s. 114